GENT 05/08 – “Ik ben geen grote fan van Johnson en op een manier is het shockerend om te zien en horen hoeveel invloed zijn recente persoonlijke gezondheidservaring heeft op het beleid van een land met meer dan 60 miljoen inwoners.”
Ik bekeek net het filmpje met “den Boris” over het nieuwe gezondheidsprogramma dat de Britse overheid heeft opgesteld en het toont nog maar eens aan hoe een echt persoonlijk engagement van een politieker kan leiden tot (voor mij) fantastische initiatieven. De impact van dit nieuwe initiatief is natuurlijk nog niet gekend maar de stap is gezet met full backing door de prime minister zelf!
Voor wie het initiatief van Johnson heeft gemist
Boris Johnson zou naar eigen zeggen veel minder ziek geweest zijn van corona als hij niet te dik was geweest. Experts en dokters volgen hem: corona slaat harder toe bij mensen met overgewicht. Daarom trekt de Britse premier 10 miljoen pond uit om zijn landgenoten weer fit te krijgen. “Ook bij ons zou een doordacht plan op lange termijn veel gezondheidsproblemen kunnen voorkomen”, zeggen experts.
Eén advies centraal
Reeds jaren is er maar één advies dat steeds weer wordt herhaald én bevestigd: bewegen, bewegen, bewegen. Voor lichaam en geest. En toch heeft een land als België nauwelijks goede fietspaden, worden kinderen van hun 4 tot 18 jaar nog steeds 8 uur per dag (!) vastgestrapt in klaslokalen en wordt er nog nauwelijks sport gegeven op school. De toegangen tot de school zijn dermate gevaarlijk ingericht dat ouders niet anders kunnen dan hun kroost afzetten met de auto en tezelfdertijd, aangezien de start van school en werk samenvallen, meehelpen aan de ochtendlijke monsterfiles.
Hetzelfde voor de sportactiviteiten, hoeveel ouders beperken de beweegactiviteiten van hun kinderen omdat ze hen per se willen brengen wegens gebrek aan openbaar vervoer én vooral wegens het gevaar op de baan. Als weeromstuit, in een jachtige wereld, worden ze zelf een deel van het verkeersprobleem of houden de kinderen thuis voor Netflix- binge-watching gedurende bewegingloze uren en uren.
Alcoholgebruik niet tegengehouden
Reeds jaren is gekend dat alcohol slecht is voor de gezondheid. En dat een groot deel van problematisch alcoholgebruik zijn oorzaak vindt in het alcoholgebruik tijdens de vroege tienerjaren. Nochtans is de verkoop van alcohol voor tieners nauwelijks beperkt, kan alcohol gekocht worden op de autostrades, zijn geschenkverpakkingen met alcohol fiscaal inbrengbaar enzovoort. Op alle mogelijke manieren wordt gebruik van alcohol expliciet niet tegengehouden.
Vettig, fastfood eten, is er nog zo eentje. Ongezonde fastfood is voordeliger en makkelijker dan een gezonde maaltijd. De overheid heeft een fantastische tool in handen om het gedrag van de bevolking te beïnvloeden: de kostprijs. Net zoals er vroeg of laat een milieu-impact taks moet en zal komen dient er een gezondheidstax te komen.
Van Renterghem: “De corona-crisis heeft ons nog iets geleerd: als het belangrijk genoeg is wordt er altijd geld gevonden.”
Ongezonde producten moeten gewoon extra kosten
De impact van de firma’s die dit soort producten aan de man en vrouw blijft aanprijzen moet naar beneden. Als de corona-crisis ons 1 ding leert: als er duidelijk grenzen komen, dan worden heel veel mensen creatief. Kleinhandelaars die reeds jaren de digitale evolutie hebben genegeerd zijn op 1 maand tijd op de online verkoop overgeschakeld.
Zij die die souplesse niet kunnen opbrengen hebben zijn failliet gegaan maar maken daardoor los van de persoonlijke drama’s – plaats voor anderen. Wees gerust, de grote firma’s doen dit ook: op sneltempo kan en zal het aanbod veranderen naar (iets) minder schadelijke producten. Zij doen dit niet spontaan, maar mits grenzen stellen, zullen ze daar zeker geraken.
Gent autovrij, minder fijn stof
Velen hebben geklaagd toen de stad Gent zijn centrum autovrij maakte. Nochtans heeft de stad daar 3 vliegen in 1 klap gevangen: fijn stof, bewegen, stilte. Moet aan dat plan nog gesleuteld worden? Natuurlijk, maar er is een heel stevige basis gelegd. Gewoon omdat iemand de visie, de wil, de goesting, de overtuiging had. Het heeft hem electorale winst opgeleverd. Mensen hebben zich aangepast en ondanks hun initiële weerstand en conservatisme de vele voordelen ervaren.
Men vergeet dit soms: mensen passen zich aan: het zijn geen passieve one-trick pony’s die sterven omdat er geen hamburgers meer te krijgen zijn. Zijn er zaken failliet gegaan door die maatregelen? Absoluut, maar er zijn er ook nieuwe bijgekomen. Gezondheid positief beïnvloeden is niet moeilijk.
Duidelijke visie en wil nodig
Het vereist maar één ding: een gemotiveerde leid(st)er met een visie en een wil: bewegen, alcohol, vettige fastfood, fijn stof, … de lijst is niet zo lang en de maatregelen niet zo moeilijk te implementeren: max 5 uur op school, continu en gratis toegang tot sportinfrastructuur, verbod om met auto aan school afgezet worden, goede, veilige fietspaden op alle secundaire wegen, extra tax op overduidelijk ongezonde producten, verkoop van alcohol aan banden, autovrije binnensteden, veel groene ruimte in de nabijheid of van of in de steden …
De corona-crisis heeft ons nog iets geleerd: als het belangrijk genoeg is wordt er altijd geld gevonden (ook al moet dat de volgende jaren terugbetaald worden). Het wordt tijd dat preventieve gezondheid belangrijk genoeg wordt in de hoofden van de mensen én de politici. Ik hoop dat het niet nodig is dat één van de key-politieke leiders eens echt ziek wordt om de prioriteiten te verschuiven.
Denk nu niet dat ikzelf zo een asceet ben die even zijn eigen levensstijl gaat promoten. Ik ben absoluut geen geheelonthouder, hou zeker van alle mogelijke soorten eten (inclusief vet, frieten, hamburgers, …) én kan moeilijk een bewegingsguru genoemd worden.
Denk nu ook niet dat ik zo een groot voorstander ben van repressieve maatregelen of denk dat een overheid alles moet regelen en het individu geen eigen verantwoordelijkheid heeft. Dat staat allemaal compleet diametraal tegen mijn idee hoe een maatschappij zou moeten functioneren.
Ik ben echter ook niet zo naïef van te denken dat in een maatschappij waar alles en iedereen wordt gepusht via reclame en aanbod én de ongezonde weg soms gewoon eenvoudiger, goedkoper en zelfs plezanter is, de overheid geen rol mag spelen. De menselijke hersenen zijn echt niet rationeel, zijn sterk emotioneel beïnvloedbaar, kortzichtig en éénmaal geprimed op jonge leeftijd ook niet meer zo eenvoudig of zelfs niet meer te veranderen op oudere leeftijd. Wat we kinderen tonen en leren, nemen ze mee op volwassen leeftijd. Het goede én het slechte. En al die maatregelen, repressief of niet, zijn echt niet zo ingrijpend of gaan ons echt niet economisch in de afgrond storten. Misschien wel integendeel.
Al wat bovenstaande vereist is een gemotiveerde leid(st)er. De bevolking die is er al een tijdje klaar voor.
05/08/2020 Auteur: Dr. Arne Van Renterghem Bron: MediQuality
